Η Ελλάδα βιώνει την κλιματική κρίση με αλλεπάλληλους καύσωνες και έλλειψη βροχοπτώσεων ενώ το πρόβλημα της λειψυδρίας μας «χτυπά την πόρτα» ολοένα και εντονότερα. Ο Μόρνος στερεύει.
Ο Μόρνος στερεύει. Οι εικόνες του βυθισμένου χωριού Κάλλιο που εμφανίστηκε ξανά μετά από 50 χρόνια λόγω της πτώσης της στάθμης των υδάτων κάνουν τον γύρο του κόσμου ενώ οι επιστήμονες εξετάζουν όλα τα δεδομένα για τη λίμνη που τροφοδοτεί την ύδρευση της Αθήνας.
Πιο συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε η επιστημονική ομάδα του Climatebook, παρατηρήθηκε μείωση της έκτασης της τεχνητής λίμνης του Μόρνου καθώς και των αποθεμάτων νερού του ταμιευτήρα λόγω της απουσίας βροχών, των υψηλών θερμοκρασιών αλλά και ως αποτέλεσμα του πολύ ήπιου χειμώνα με τις περιορισμένες χιονοπτώσεις στα ορεινά.
Απουσία βροχών, υψηλές θερμοκρασίες αλλά και ο ήπιος χειμώνας προκαλεί πτώση της στάθμης των υδάτωνΤα δεδομένα πάρθηκαν από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2. Στις 20 Οκτωβρίου 2023 (1 χρόνο πριν) η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν ~14.8 km², ενώ στις 25 Οκτωβρίου 2024 (φέτος) υπολογίστηκε στα ~10.4 km². Η έκταση της τεχνητής λίμνης του Μόρνου για την συγκεκριμένη χρονική περίοδο υπολογίζεται ως μια από τις μικρότερες από το 2010 που υπάρχουν δορυφορικές παρατηρήσεις πολύ υψηλής ανάλυσης.
Υποχωρούν και τα αποθέματα νερού
Η μείωση της έκτασης της λίμνης αποτυπώνεται χαρακτηριστικά και από τα ανησυχητικά στοιχεία των αποθεμάτων νερού της ΕΥΔΑΠ. Ο ταμιευτήρας της τεχνητής λίμνης του Μόρνου καταγράφει μια συνεχή μείωση των αποθεμάτων από τα μέσα του χειμώνα 2023-2024 μέχρι και σήμερα, όπου το απολήψιμο απόθεμα έχει φτάσει στα 283 εκατομμύρια m³. Το ιστορικό χαμηλό έχει καταγραφεί στις 15 Νοεμβρίου 1990, με 77 εκατομμύρια m³ αποθέματα νερού.
Τα τελευταία δύο χρόνια η στάθμη έχει υποχωρήσει πάνω από 35 μέτρα και άλλα 18 περίπου μόλις το τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με τους κατοίκους.
Στο χωριό Κάλλιο Φωκίδας οι κάτοικοι κάθε μέρα παρατηρούν τη λίμνη να μειώνεται με γρήγορους ρυθμούς. Παράλληλα, τα θαμμένα μέσα στο νερό κτίσματα του χωριού που εγκατέλειψαν αποκαλύπτονται, μαζί τους και οι μνήμες από το παρελθόν.
Το σχολείο του χωριού Κάλλιο, που θυσιάστηκε για να φτιαχτεί το φράγμα, ήρθε και αυτό στην επιφάνεια ενώ πρώην κάτοικοι ξαναβλέπουν μετά από δεκαετίες το μέρος που έζησαν και τόσα χρόνια ήταν θαμμένο κάτω από το νερό.
Η προηγούμενη φορά που σπίτια είχαν βγει στην επιφάνεια λόγω ξηρασίας ήταν το 1993.
Το βυθισμένο χωριό που βγήκε στην επιφάνεια στον Μόρνο
Το 1980 όταν ολοκληρώθηκε η τεχνική λίμνη του Μόρνου οι άνθρωποι που ήταν εκεί αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε υψόμετρο 390 μέτρων και να δημιουργήσουν νέο οικισμό. Οι περισσότεροι όμως μετακινήθηκαν στην Αθήνα και άλλες πόλεις της χώρας.
